Deprem Sırasında ve Sonrasında Yapılması Gerekenler ~ Cografyaya Dair Ne Varsa

DEPREM SIRASINDA VE SONRASINDA YAPILMASI GEREKENLER

Ülkemiz yüz ölçümünün %96 sı ilk 4 derecedeki deprem bölgelerinin dağılımını yansıtmaktadır. Bu nedenle depremle nasıl yaşayacağımız konusunda bilmemi gereken çok şey vardır. Deprem öncesinde, sırasında ve sonrasında, neler yapmamız gerektiğini bilmemiz hem kendi hayatımızı, hem de başkalarının hayatını kurtaracaktır.

DEPREM SIRASINDA YAPILMASI GEREKENLER

Kapalı mekânlarda

1. Deprem sırasında alt katlardaysanız çıkabiliyorsanız, dışarıya çıkın.

2. Üst katlardaysanız, içeride kalın, dışarı çıkmaya çalışmayın. Sakin olun. Paniğe kapılmayın ve koşuşturmayın. Depremler genellikle hafif sarsıntı ve gürültüyle başlar ve birkaç saniye sonra daha yıkıcı sarsıntılar gelir. Büyük bir depremde ayakta durmak, koşmak mümkün değildir. Dışarı çıkarken binalardan düşen cam ve molozlardan korunun. Önceden "Ev Deprem Plânı" yaptıysanız, hemen uygulamasına geçin.

3. Deprem sırasında çamaşır veya bulaşık makinası gibi kolayca devrilmeyecek ağır eşyaların yanına uzanıp, kendinizi korumaya alın. Böylece çöken duvar veya kirişle makine arasındaki boşlukta kalıp, hava alabilirsiniz.

4. Yatıyorsanız ve kaçma şansınız yoksa, kendinizi yatağın kenarındaki boşluğa atın.

5. Masaya tutunun, onunla birlikte hareket etmeye hazır olun. Deprem geçinceye kadar pozisyonunuzu değiştirmeyin.

6. Pencere, şömine, vitrin, mutfak dolabı gibi kolayca devrilebilecek eşyalardan uzak durun.

7. Yüksek katlı binadaysanız, asansörleri kullanmayın.

8. Sinema, tiyatro, okul, büro gibi kalabalık yerlerde bulunuyorsanız, deprem anında merdivenlere veya asansöre koşmayın. Koltuk, sıra gibi en yakındaki güvenli yerde kendinizi korumaya alın.

9. Olası gaz sızıntılarına karşı kesinlikle çakmak, kibrit ve mum yakmayın, sigara içmeyin.

Bina dışında

Deprem sırasında binalardan dökülen yıkıntılar ve camlardan, bacalardan,elektrik direk ve tellerinden uzakta, güvenli bir alanda sarsıntının durmasını bekleyin.

Araba içinde

1. Araba kullanıyorsanız, sarsıntı başladığında, eğer bulunduğunuz yer güvenli ise durun. Sarsıntı bitene kadar araç içinde kalın.

2. Normal yol trafiğinden uzaklaşın, köprü, üst geçit, tünel gibi çökmesi muhtemel yapılardan uzaklaşın.

3. Elektrik direkleri, enerji nakil hatları ve ağaçlardan uzak durun.

DEPREMDEN HEMEN SONRA YAPILMASI GEREKENLER

1. Depremden sonra yangın ve parlamalara yol açabileceği için kesinlikle çakmak, kibrit, mum yakmayın. El feneri kullanın.

2. Deprem durduğunda elektrik şartelini, gaz ve su vanalarını, yanan ocakları hemen kapatın. Yangına yol açabilecek kimyasal maddeler dökülmüşse, temizleyin.

3. Kendinizi ve yakınınızdakilerin sağlık durumlarını kontrol ediniz. Yaralılara ilk yardım uygulayın. Ciddi yara alanları tehlike altında değilse hareket ettirmeyiniz, güvenli bir yerde yetkililerin gelmesini bekleyin.

4. Kesilmeler olabileceğini düşünerek çıplak ayakla yürümeyin. Bulabiliyorsanız, kalın bot veya spor ayakkabı tercih edin.

5. Bina içinde canlı olup olmadığını kontrol edin. Canlı kurtarma ekiplerine haber verin.

6. Portatif radyonuzu açın ve yetkilerin açıklamalarını dinleyin.

7. Acil durumlar dışında (itfaiye, ambulans çağırma gibi), yakınlarınıza haber vermek için dahi olsa, telefonu kullanmayın. Telefon şebekesi kilitlenir, acil ihtiyaçlara dahi cevap veremez duruma gelir.

8. Evden acil ayrılmanız gerekmiyorsa, kırılan camları bantlayın.

9. Evi terk ederken yanınıza el feneri, pilli radyo, su, kuru yiyecek, ilk yardım çantası, hava şartlarına uygun giysi, battaniye, para ve kredi kartı alın.

10. Büyük bir depremden sonra, artçı depremler mutlaka devam eder. Hasar gören evlere, uzmanlar kontrol etmeden kesinlikle girmeyin. Bazı artçı depremlerin zayıflamış yapılarda ana deprem kadar büyük hasar verebileceğini unutmayın.

11. Aracınızı itfaiye, ambulans gibi acil yardım getiren araçların yolundan çekin, şehirden uzaklaşmaya çalışmayın. Çünkü kurtarma araçlarının gelmesini engelleyebilirsiniz ve yollar kapalı veya çökmüş olabilir.

12. Yetkililere ve kurtarma ekiplerine yardımcı olun. Enkaz ve yıkıntılar arasında,sokaklarda acil olmadıkça dolaşıp, görevlilerin işini engellemeyin.

13. İhtiyacınızdan fazla yardım malzemesi almayın.

14. Temiz su bulamıyorsanız ve kaynatma imkânınızda yoksa, 20 litre suya bir çorba kaşığı çamaşır suyu katarak dezenfekte edebilirsiniz. Klorlanmamış su içmeyin,

EVİMİZİ DEPREME NASIL HAZIRLAYALIM?

1. Evdeki raflar duvara sıkıca monte edilmeli. Ağır eşyalar rafların alt katlarında durmalı.

2. Cam eşyalar (Yiyecek kavonozları, bardak, porselen gibi), yanıcı sprey ve ilaçlar alçak dolaplarda saklanmalı ve kapıları sıkıca kapatılmalı. Yangın riski yüksek mekânlarda, mutlaka söndürme aleti bulunmalı.

3. Ağır tablolar ve aynalar oturulan ve yatılan yerlerden uzağa aşılmalı.

4. Avize ve aydınlatma araçları oturma alanlarının uzağına monte edilmeli.

5. Potansiyel yangın tehlikesi olan elektrik ve gaz sistemi sürekli kontrol edilmeli, bozukluk varsa tamir edilmeli.

6. Buzdolabı, şohben gibi ağır ev alet ve makineleri duvara sıkıca bağlanmalı.

7. Evinizi deprem uzmanlarına ve yetkililere kontrol ettirin ve yapılması gerekenleri uzmanlara yaptırın. Bina duvarındaki çatlak ve yarıkları tamir ettirin.

8. Acil durumda alıncak gerekli malzemeleri kolayca ulaşabileceğiniz yere koyun.

Acil malzemeler

1. Işıldak veya fener, yedek pil,

2. Pille çalışan radyo,

3. İlkyardım çantası,

4. Kuru gıda, konserve ve su,

5. Konserve açacağı da olan çakı,

6. Sürekli kullanım gerektiren ilaçlar,

7. Yedek gözlük veya lens,

8. Bot veya spor ayakkabı,

9. Para ve kredi kartı.

AİLE FERTLERİNİ DEPREME KARŞI NASIL HAZIRLAYALIM?

1. Aile fertlerini deprem sırasında nasıl davranmaları konusunda eğitin. Evinizin içinde ve çevresinde, deprem sırasında sığınılacak yerleri belirleyin ve aile üyelerine öğretin. "Ev Deprem Plânı" hazırlayın.

2. Aile fertlerine acil durumda elektrik, gaz, su vanası ve yanan ocakları nasıl kapatmaları gerektiğini öğretin.

3. Acil durumlarda nasıl ilk yardım uygulanacağını mümkünse bütün aile öğrensin. Evde ilk yardım çantası bulundurun.

4. Depremden sonra yangın, ağır yaralanma gibi durumlarda haber verilecek itfaiye, ambulans ve kurtarma ekiplerinin telefon numaralarını ezberleyin ve telefon rehberinin üzerine görülebilecek büyüklükte yazın.

5. Deprem sırasında ve sonrasında şehir dışını aramak daha kolay olacağı için, şehir dışındaki bir yakınınızın telefon numarasını belirleyin. Bu numarayı (aile iletişim numarası) aile fertlerine ve yakınlarınıza verin. Böylece herkes birbirinden kolaylıkla haber alabilir.

6. Binayı terk ederken başınızı tavandan düsen cisimlerden kask, baret, kalın kitap veya bir tahta parçası ile koruyunuz. Okullarda masaların altları birbirine birleştirilmiş çelik kafes gibi yapılmalıdır. Deprem anında evlerde buzdolabı, çamaşır makinası, bulaşık makinasının yanına yatılıp cenin pozisyonu alınırsa koruyucu olur. Dar mutfak, banyo ya da odalar geniş salonlara göre daha güvenli olabilmektedir. Çelik ve ahşap kapı pervazları zannedildiği gibi güvenli değildir. 10-15 saniyede binadan çıkma fırsatınız varsa paniğe kapılmadan çıkın.

7. Apartmanların dış duvarları tehlikelidir. Apartmandan 10-15 saniyede çıkamıyorsanız üst katlara doğru gidin. Elektrik direklerinden, balkonlardan devrilebilecek eşyalardan uzak durun. Evde dolapları mümkünse devrilebilecek her şeyi sabitleyin.

(Dipnot: Hiç fotoğraf eklemedim;çünkü deprem denince herkesin aynı görüntüyü gördüğünden eminim)